در ویرگول یاداشتی در مورد انسان خردمند و خرد ورز یافتم که طی سی شماره و سی اصل چنین انسانی را معرفی می کند:
1- صبر کردن را به خوبی میفهمد و به کار میبندد.
من اضافه کنم: ولی آن قدر صبر نمی کند و نرمی نشان نمی دهد که او را هم چون میله داغ شده خم کنند.
2- قبل از بررسی کامل تمام جوانب، «نتیجهگیری» نمیکند.
3- تحمل کردن را خوب بلد است و به دیگری فرصت ابراز وجود میدهد.
من اضافه کنم: تحمل کردن با اجازه ابراز وجود به دیگران ارتباطی ندارد . فرصت ابراز وجود دادن به دیگران احترام به حقوق بشری است، و تحمل باید از نوع منطقی و سودمند باشد.
4- به موقع پیشرو و به موقع دنبال کننده است.
5- هنر خوب گوش دادن را بلد است.
6- در تله تجربه نمیافتد.
من اضافه کنم: در تله گذاری دیگران نمی افتد و این کار نیاز به هوشمندی ، دانش ، آگاهی و احتیاط فراوان است.
7- همیشه مشتاق شنیدن و یادگرفتن است.
8- اگر در جمعی ابراز وجود نکند، احساس بدی ندارد.
من اضافه کنم: نباید ابراز وجود نکردن ویژگی ذاتی او شود. چون در این صورت مانند پر کاهی است که او را به این سو آنسو می اندازند.
9- مسئولیت پذیری را با تمام وجودش میفهمد و عمل میکند.
10- سرمایه اصلیاش «سکوتش» است.
من اضافه کنم: آنجا که باید سکوت ، سکوت می کند و جایی که باید سخن گوید زبان به سخن گفتن می گشاید.
11- اعتبار سنجی دقیق و موشکافانه قبل از تحلیل هر چیزی را خوب بلد است.
12- با شهامت میگوید : «من بلد نیستم» ، «من مطلع نیستم» ، «نمیدانم» ، «اجازه بدهید مطالعه کنم»، «باید از کسی بپرسم».
من اضافه کنم: اجازه بدهید مطالعه کنم، اجازه بدهید فکر کنم جامع تر از بقیه موارد است.
13- در فرستادن و ارجاع دادن افراد به آگاهتر از خودش «لحظهای» درنگ نمیکند.
14- مرز میان تواضع و خاکساری و عزت نفس پایین را میفهمد.
15- اگر میگوید بلد نیستم، ژست تواضع نمیگیرد.
16- در تقسیم منابع یادگیری گشادهدست است و «بیدرنگ» دیگران را در جریان جزئیات منابع یادگیریاش قرار میدهد.
17- روی تکتک واژگانی که قرار است بیان کند «فکر کرده» است و زمان گذاشته است.
18- در بیان هر مطلبی، به مخاطب توجه ویژه دارد.
19- مخاطب را بنا به ظرفیت جذب محتوا و درک او از سخنانش به خوبی هدایت میکند.
20- در رفتار کردن با دیگران «صداقت» دارد.
21- رفتارهایش به مرحله «Assertive» رسیدهاست.
22- زمانش را به دقت و با سنجههای دقیق «مدیریت» میکند.
23- سرش شلوغ نیست، چون به خوبی بلد است وظایف را طوری تقسیم کند که برای زندگی هم زمان بماند.
24- زندگی را با تمام وجودش درک و زندگی میکند.
25- در رفتار با دیگران، ضمن حفظ احترام و شأن آنها، حدود و حریم خودش را رعایت میکند.
26- آماده است هر لحظه همهچیزش را به یکباره از دست بدهد.
من اضافه کنم: نیازی به این ویژگی نیست، مگر آن که علیرغم پایداری و همه کوشش های او چرخه زمان طوری حرکت کند که او بناگاه همه چیز را از دست بدهد.
27- برای شروع مجدد کردن و ساختن همه چیزهایی که از دست رفته «همیشه» آماده است.
28- با غرولند و شکایت و اتهام به دیگران به خاطر پوشش ضعفهای خود میانهای ندارد.
29- در سیاهترین و تاریکترین روزها، قادر است کلمات دقیقی از امید و روشنایی بیان کند.
30- به دیگران امید واهی نمیدهد. راه درست را هر چند سخت و صعب نشانشان میدهد و خود به عنوان اولین نفر، در پیشاپیش دیگران قرار میگیرد.
و من اضافه کنم,:
31-انسان خردمند ابداع گر است و در پی پیدا کردن راه حلهای جدید و سازنده و اکتشاف و اختراع است. و گرنه همواره باید بر سر سفره دیگران بنشیند.
امیر تهرانی